AYM'nin katliam yasası kararına Ankara Barosu'ndan reaksiyon

İktidarın tartışma yaratan sahipsiz hayvanların toplatılmasını içeren, Hayvanları Müdafaa Kanunu’nda yaptığı değişikliğin iptali için CHP tarafından açılan dava, Anayası Mahkemesi tarafından reddedildi.

Ankara Barosu Başkanı Mustafa Köroğlu, “Dünyada her gün bizler üzere acı çekme yetisine sahip milyonlarca hayvan, beşerler tarafından akıl almaz azaplara maruz bırakılıp katledilirken, insan tipine has olan bu utanç sona erinceye dek, ömür hakkını savunacak ve uğraşa devam edeceğiz” dedi.

CHP’NİN İPTAL DAVASINI AYM REDDETTİ

CHP, 17 husustan oluşan 7527 sayılı Hayvanları Muhafaza Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 16 unsurunun iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) dava açmıştı.

Anayasa Mahkemesi, CHP’nin iptal istemini reddetti. Ankara Barosu, karardan evvel Anayasa Mahkemesi önünde açıklama yaptı.

“YAŞAM HAKKINI SAVUNACAK VE MÜCADELEYE DEVAM EDECEĞİZ”

Baro Başkanı Mustafa Köroğlu, yaşam hakkını savunacak ve bu yolda çabaya devam edeceklerini vurgulayarak şunları söyledi:

“Baromuz tarafından takip edilen belgelerde da gördüğümüz üzere, ne yazık ki yasanın 10 aylık bilançosu yüzlerce hayvanın eziyetle katledilmesi, binlercesinin de mevt kampı barınaklara hapsedilmesi olmuştur. Anayasa Mahkemesi’nin en temel ve tartışmasız hak olan hayattan yana karar vereceği inancıyla geçmişteki kararlarından örnekler vermek isteriz. Anayasa Mahkemesi, bir kararında hayvanlara bakışını şu sözlerle ortaya koymaktadır; Hayvanlara “iyi” davranmak gereği, herkesin üzerinde anlaştığı ahlak kurallarından biridir.

Zira pek çok hayvan tipinin tıpkı insanoğlu üzere hissetme yetisine sahip olduğu bilinmektedir. Hayvanların pek çok çıkarı olabilir lakin hissetme yetisine sahip oldukları sürece en azından acı ve ıstıraptan kaçınmanın çıkarlarına olduğunun kabul edilmesi gerekir. Bu niyet normatif hayvan hakları hukukunun temelini oluşturan ve kökleri 19. yüzyıla dayanan “insanca muamele ilkesi’nde tabirini bulur.

Bu unsur insanın çıkarlarının hayvanın çıkarlarına tercih edilebileceği ancak bunun lakin mecburî hâllerde yapılabileceği, hasebiyle hayvanlara gereksiz yere acı çektirilmemesi gereğine işaret eder. Hayvanların ahlaki statüsünün varlığına ve niteliğine ait tartışmalar her geçen gün daha da ağırlaşmaktadır. Buna rağmen kendisine karşı güçlü itirazlar ileri sürülse de çağdaş demokrasilerde kabul edilen insanca muamele prensibi yalnızca ahlaki değil birebir vakitte tüzel bir kuraldır. Hakikaten hayvanları müdafaa maddeleri hayvanların “gereksiz” yere acı çektirilmesini yasaklar.”

Anayasa Mahkemesi öbür bir kararında ise hayvanların acı çekme yetisine ait olarak; “Esasen hayvanlara yönelik kabahat teşkil eden hareketlerin asıl ve direkt mağduru bu harekete muhatap olan hayvanlardır. Hayvanlar hissedebilen ve bu manada acı çekebilen varlıklardır. Gerçekten yaklaşık iki yüz yıl evvel Jeremy Bentham’ın belirttiği üzere, hayvanlara muamele konusunda sorulması gereken soru ne akledebiliyorlar mı? ne de konuşabiliyorlar mı? olmalı; gerçek soru acı çekebiliyorlar mı? olmalıdır” demiştir.

“HAYVANLARIN ÖLDÜRÜLMESİNİ YASAL HALE GETİRMEYE ÇALIŞMAKTADIR”

“Oysa, 2 Ağustos tarihinde yürürlüğe giren katliam yasası, devletin hayvanlara karşı yaşatma tarafındaki müspet yükümlülüğünü ortadan kaldırarak, Anayasa Mahkemesi’nin de kabul ettiği biçimde, hayvanların acı çekme ve bu nedenle sui generis hak özneleri oldukları görüşüne alışılmamış olarak, hayvanların öldürülmesini legal hale getirmeye çalışmaktadır.

2 Ağustos’tan beri meydana gelen yüzlerce hayvan istismarı ve katli, gücünü bu maddeden almaktadır. Bu nedenle, tarihe bir utanç vesikası ve zulüm yetkisi olarak geçecek bu yasanın, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi, yalnız hayvanların haklarını kabul etmek için değil, insan onurunun zarurî bir gereğidir.”

“KANUN DEĞİŞİKLİĞİ, SOKAKTA YAŞAYAN HAYVANLARI BİR EZİYET VE VEFAT DÖNGÜSÜNE SOKMUŞTUR”

Sahiplendirmeye yönelik rastgele bir teşvik yapılmadığını belirten Baro Başkanı konuşmasına şöyle devam etti:

“Üretim, satış ve ithalat yasaklanmadığı, sahiplendirmeye yönelik hiçbir teşvik yapılmadığı, hayvanların kısırlaştırılmasının durma noktasına geldiği halde, hayvanların barınaklara toplanarak öldürülmesini öngören 5199 sayılı Kanun değişikliği, sokakta yaşayan hayvanları bir eziyet ve mevt döngüsüne sokmuştur.”

“KAMU FAYDASI BARINDIRMADIĞI KANITLANMIŞTIR”

“Kanun değişikliği sonrası sokakta ve barınaklarda, hayvanlara yönelen şiddet hadiselerinde önemli oranlarda artış meydana gelmiştir. Bu kanunla yetinilmemiş, 13 Aralık 2024 tarihinde yayımlanan Uygulama Yönetmeliği’yle ise katliamın şiddetinin arttığı, insan-hayvan ortasındaki temasın yok edilmeye çalışıldığı, barınaklardan hayvan sahiplenmenin önüne önemli maniler konulduğu, hayvanların kayıtsız koşulsuz öldürülmesine neden olacak bir taban sağlanmıştır. O denli ki, ateşli silahla bile öldürme yetkisi getirilerek; sokaklarda şiddet manzaralarının artmasına, toplumsal huzur ve barışın yok edilmesine hizmet ettiği, kamu faydası barındırmadığı kanıtlanmıştır.

Yasanın yürürlüğe girmesiyle geldiğimiz durum, sadece hayvanların katledilmesiyle sonlu olarak düşünülmemelidir. Şiddetin her köşe başına taşındığı bir sistemde hayvanlar mazerettir. Hayvanlar üzerinden toplumun da içine sokulduğu bu şiddet sarmalının, yasanın yürürlükte olduğu 10 ay boyunca şahit olduğumuz acı olayların son bulması için yasanın iptali mecburidir.”

“ETİK BEDELLER BARINDIRMAYAN BU YASANIN ACİLEN İPTALİNİ TALEP EDİYORUZ”

“İşte bu yüzden, biz de Ankara Barosu olarak, Sayın Anayasa Mahkemesi Başkanlığı’na tüm somut datalarıyla iletmiş olduğumuz amicus curiae müracaatımızı yineliyor ve toplum vicdanında yara açan, bilimsel ve etik pahalar barındırmayan bu yasanın acilen iptalini talep ediyoruz.” diyen Mustafa Köroğlu:

“Son olarak belirtmek isteriz ki; Dünyada her gün bizler üzere acı çekme yetisine sahip milyonlarca hayvan, beşerler tarafından akıl almaz azaplara maruz bırakılıp katledilirken, insan cinsine has olan bu utanç sona erinceye dek, hayat hakkını savunacak ve çabaya devam edeceğiz.”