AKP’lisi de MHP’lisi de şikayetçi dokunan yok
Devlet tarafından 1968 yılında temelleri atılan Aşkale Çimento, 1993 yılında özelleştirme kapsamında satışa çıkarıldı. Erzurumlu iş insanları bir ortaya gelerek Er-Çim-San isimli bir şirketi kurup fabrikanın satın aldı. Er-Çim-San Şirketi’nin en büyük …
Devlet tarafından 1968 yılında temelleri atılan Aşkale Çimento, 1993 yılında özelleştirme kapsamında satışa çıkarıldı. Erzurumlu iş insanları bir ortaya gelerek Er-Çim-San isimli bir şirketi kurup fabrikanın satın aldı. Er-Çim-San Şirketi’nin en büyük ortağı Erzurum Vilayet Özel Yönetimi olurken 826 esnaf ve ticaret odası üyesi de ortak oldu.
İl Özel İdaresi’nin hissesi 2012 yılında Erzurum Büyükşehir Belediyesi’ne devredilince en büyük ortak belediye oldu. Türkiye’nin en büyük çimento üreticilerinden biri olarak piyasaya taraf veren Aşkale Çimento, AKP’li Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen ve MHP’li Gümüşhane Arzular-Kabaköy Belde Belediye Başkanı Çetin Rıza Tanış’ı isyan ettirdi.
AKP’LİSİ DE MHP’LİSİ DE ŞİKAYETÇİ DOKUNAN YOK
Sözcü muharriri Deniz Zeyrek’in çimento fiyatlarının astronomik yükselişine neden olduğunu yazarak gündeme getirdiği Aşkale Çimento, iki sermaye artırımı ile başlayan enteresan olayların içinde yer aldı.
ERÇİMSAN 2005 ve 2007’de yapılan yüzde 50 bedelsiz sermaye artırımı ile hisse sayısını 80 binden 120 bine çıkardı. Erzurum Büyükşehir Belediyesi’nin hisse sayısı ise “37 bin 500’e çıkması gerekirken (rapora göre) ‘anlaşılamayan ve evraklar hisse sahiplerine gösterilmediğinden tespit edilemeyen bir şekilde’ 21 bin 588’de” yani yüzde 17,99’da kaldı.
Yüzde 0,1 payı ile hukuksal kişiliğini sürdüren çimento şirketinin 75 payını temsil eden Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası’nın (ETSO) pay sayısı 2001’de 500 paya, 2005’ten itibaren de 10 bin paya çıktı. Böylece ETSO Başkanı Lütfi Yücelik’in temsil ettiği paylar yüzde 13,6 artarken Erzurum Büyükşehir Belediyesi’nin payları yüzde 13,26 oranında düştü.
Lütfi Yücelik’in mevcut hisselerle şirketin yönetim kurulu başkanlığına geçmesi ve Vakıfbank’a milyonlarca dolar borçlanma AKP’li Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen’i isyan ettirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Ticaret Bakanı’na da şikayetlerini ileten Sekmen, şöyle konuştu:
“Yüzde 17,9 ortağız ama kelamımızı dinleyen yok. ÇİMSA’nın 210 milyon dolara almadığı, bütün eforlara karşın satılmayan bir fabrikayı ERÇİMSAN A.Ş. idaresi 305 milyon dolara aldı. Krediler geri ödenemeyince de aynı fabrikayı borçları karşılığında 140 milyon dolara sattılar. Biz de büyük hissedar olarak elimiz kolumuz bağlı seyirci kaldık. Yazık günahtır. Bu kaybolan kamunun ve milletin hakkıdır.“
Deniz Zeyrek’in aktardığına nazaran; borçlarını ödemekte zorlanan şirket Samsun’daki yaklaşık 300 milyon dolara mal olmuş fabrikayı da 70-80 milyon dolara satmak zorunda kalabilir.
Fabrikanın çalışmasına ve istihdam sağlamasına karşı olmadıklarına dikkat çeken Tanış, “Para kazansınlar diye insan sıhhatini hiçe sayıyorlar. Bu türlü bir üretim biçimi nerede görülmüş? Üçüncü dünya ülkelerinde bile yok” dedi.
BAKANLIK MÜFETTİŞLERİ TESPİT ETTİ
Şirketin yaklaşık yüzde 18’i AKP’li Erzurum Büyükşehir Belediyesi’ne ilişkin olsa da belediyenin şirkette bir kelam hakkı yok. Şirketin özelleştirilmesi sırasında Erzurum Valisi olan ve ERÇİMSAN’ın kurulmasına önayak olan Mehmet Ağar’a yakınlığıyla bilinen Büyüklük ailesi tarafından yönetiliyor.
Yücelik ailesinin kararları sonrası Mehmet Sekmen, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile konuştuğunu tabir ederek şöyle konuştu:
“Cumhurbaşkanımıza durumu anlattım. ‘Şirkete ortağız lakin bizi elimine ediyorlar’ dedim. Yan taraftan Bakan’ı aradı ve ‘Sekmen’in meselesini çözün’ dedi. Bakan da elinden geleni yaptı.
Ancak çoğunluğu alacağımız Genel Kurul toplantısı, Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürü, Genel Kurul’da görevli bakanlık çalışanı hükümet komiserini Ankara’ya çağırınca yapılamadı.
Sordum kendisine… ‘Komiserle hangi devlet sırrını konuşacaktınız ki telefonla söyleyemeyip, ta Ankara’ya çağırdınız?’ Karşılık yok!
Cumhurbaşkanı’nın ‘ilgilenin’ dediği, iki bakanın (önceki ve şimdiki Ticaret Bakanları) ilgilendiği bir soruna bir genel müdür taş koydu. Kendisi hakkında suç duyurusunda bulunduk.”
Ticaret Bakanlığı tarafından 2022’de şirkete dair hazırlanan raporda ise dikkati çeken sözler yer aldı. Bakanlık müfettişlerinin tespitleri şöyle:
• “Şirkette Erzurum Büyükşehir Belediyesi’nin yaklaşık payı yüzde 18, Büyüklük ailesinin ise yüzde 9,8. Şirketin en büyük ortağı Erzurum Büyükşehir Belediyesi lakin Lütfü Büyüklük, öbür ortaklardan aldığı vekaletler ile şirket hisselerinin yüzde 53’ünde kelam sahibi. Lütfü Yücelik’in oğlu Fatih Büyüklük, birebir vakitte şirketin CEO’su ve yönetim kurulu üyesi.
• Şirketin 2016 ile 2021 yılları ortasında dağıtılabilir kâr hissesi toplam 903 bin TL iken şirket 38 milyon 940 bin TL kâr hissesi dağıttı. Şirketin kârlılığının 49 katından daha fazla kâr hissesi dağıtıldı.
• Aşkale Çimento ziyan etmektedir. Şirket kâr hissesi ismi altında dağıttığı paraları borç alarak dağıtmaktadır. Büyük bir ziyan tablosu var.”
Dört Ticaret Bakanlığı başmüfettişi raporda, şirketin yönetim kurulu üyeleri ve Büyüklük ailesi hakkında süreç yapılmasını gerektiğini vurgulayıp raporu Erzurum Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderse de argümanlara nazaran şirket hakkında süreç yapılmıyor.
Hatta şirket idaresinde kelam sahibi olmayan Erzurum Büyükşehir Belediyesi’nin Başkanı AKP’li Mehmet Sekmen de 2023 yılında yaptığı açıklamada, “Büyükşehir Belediyesi olarak yüzde 18 payımızın sonuna kadar savunucusu olacağız. İdarede kalsanız bile tüm hesaplarınız didik didik edilecek. Devletin müfettişleri gelip her şeyi denetleyecek. Bunu bilin. Ve çok net söylüyorum, bu işin sonu sizler için çok berbat bitecek” dedi.
